Tüm dünyayı etkileyen koronavirüs salgınından sonra grip aşısı gündem oldu. Sonbaharın başlaması ile grip aşısı zamanınında gelmesi ile vatandaşlar grip aşısı olmak için eczanelerde kayıt kuyruğuna girmeye başladı. Yapılan açıklamalara göre grip aşısı her isteyene yapılmayacak. Grip aşısı puanlama sistemine göre hastalara yapılacak. Hangi hastalığı olanlara grip aşısı yapılıyor araştıran vatandaşlar, hangi hastalık kaç puan ediyor araştırıyor. Hangi hastalık kaç puan ediyor?
Koronavirüsten dolayı binlerce kişinin merak ettiği grip aşısının yeni fiyatı açıklandı. Grip aşısı alabilecekler e-Nabız sistemlerine yüklendi. Aşı fiyatı da değişmeyerek 72,64 lira oldu. Peki grip aşısı puan hesaplama nedir?
Koronavirüs salgınından dolayı binlerce kişi grip aşısı olmak için kış aylarının yaklaşmasını bekliyordu. Sonbaharın gelişi ile birlikte grip aşısı mevsimi de gelmiş oldu. Grip aşısı kimlere yapılacak tartışmaları sürerken, bir kişinin grip aşısı olabilmesi için “Charlson Risk Skoru”na göre 5 puanı alması gerekiyor. Grip aşısı olacak kişilerde Charlson Risk Skoru skoru kullanılacak ve bu skora göre aşı yapılacak. Peki, grip aşısı puan hesaplama nasıl yapılır?
Grip aşısı ile ilgili Sağlık Bakanlığı henüz net bir açıklama yapmadı. Kimlere grip aşısı yapılacak, grip aşısı puan hesaplama nasıl yapılacak netlik kazanmadı. Fakat sosyal medyaya yansıyan, bakanlığın logosunun yer aldığı ‘Charlson Risk Skoru‘ puanlamasına göre puanı tutan ve birincil risk grup adı altında saptanan hastaya grip aşısı yapılacağı iddia edildi.
Milliyet gazetesinden Aykut Yılmaz’ın yaptığı habere göre grip aşısı puan hesaplama, “Yüksek, orta ve çok düşük riskli” olarak aile hekimleri tarafından puanlandırılacak. Risk skorunda yer alan hastalıklardan hiçbirine girmeyen kişilere “0” verilerek “risksiz”; 1-2 puanı olanlar ise “çok düşük riskli” kabul edilecek. Bu kişilere grip aşısı yapılmayacak. 3-4 puanda olanlar “orta riskli” kabul edilecek ancak bu kişiler aşı için ikinci fazı bekleyecek. Skor tablosuna göre 5 ve üzerinde puanı olanlar ise “yüksek riskli” kabul edilecek. Hasta kişiler aile hekiminin grip aşısı skoru açıklamasından sonra reçeteyle eczaneden ilacını alacak ve reçeteyi tekrar aile hekimine giderek aşısını yaptırabilecek. Peki hangi hastalıklara grip aşısı yapılabilecek?
Charlson Risk Skoru’na göre 65 yaş üstü, bir kronik hastalığı olmayan vatandaşlar, sadece yaşlarından dolayı bu puanlama ile aşı olamayacak. Hangi hastalığı olanlar grip aşısı olabiliyor sorusuna örneklerle cevap verelim. Örnek verecek olursa sadece diyabet rahatsızlığı olan aşı yaptıramayacak. Hem diyabet hem de kalp rahatsızlığı olanlar ya da ağır derecede karaciğer hastalığı olanlar aşı yaptırabilecek. AIDS hastaları ve orta derecede karaciğer hastalığı olanlar aşı yaptıracak. Karaciğer, demans, tansiyon, diyabet, lösemi, lenfoma gibi rahatsızlığı olan vatandaşlar eğer hastalıkları çok ileri seviyede değilse aşı yaptırma hakkı olmayacak.
Kısa sürede tüm dünyada etkili olan koronavirüs nedeniyle grip aşısına ilgi arttı. Sonbahar ayının başlamasıyla birlikte grip aşısı mevsimi de gelmiş oldu. Herhangi bir vatandaşın eczaneye giderek yaptırdığı grip aşısı artık e-Nabız aracılığı ile yapılacak. Eczanelerde artık eskisi gibi grip aşısı yapılmayacak. Bu yıl koronavirüsten dolayı grip aşısına aile hekimleri karar verecek. Grip aşısı olacak kişiye renkli reçete verilecek ve hasta eczanelerden aşısını temin edebilecek. Antalya Eczacılar Odası Başkanı Mehmet Ertekin, geçen yıl 1 milyon 150 bin civarında grip aşısının kullanıldığını bu yıl koronavirüsten dolayı bu saynın yaklaşık 1.5 milyon ve 860 bin şeklinde iki ayrı siparişin onaylandığını ve depolara sevk edileceği açıklamıştı.
Sağlık Bakanlığı, Türkiye’ye getirilen 1 milyon 350 bin grip aşısını yaptırabileceklerin listesini e-nabızdan yayınladı. Sisteme girip turuncu butonu tıklayanlar aşı olup olamayacaklarını öğrenebilecek. Buna göre, risk grubunda olan SGK’lılar herhangi bir bedel ödemeden aşı yaptırabilecek.
Ancak vatandaş SGK’lı değil ve risk grubundaysa, aile hekimi tarafından reçete edilecek aşıyı, 72.64 TL’lik ücretiyle yaptıracak. Aşı olacak vatandaşlar için Charlson Risk Skoru uygulanacak. Bu skora göre 5 ve üzeri puanı tutturanlar ilk aşamada aşılanacak.
Vatandaşlar risk durumlarını e-nabız sisteminden öğrenebilecek ve aşı ‘Reçetem Sistemi’ üzerinden yazılabilecek. Manuel yazılan reçeteler işleme alınmayacak. Eczanenin Reçetem Sistemi’ne reçeteyi girmesi ile İlaç Takip Sistemi’nde (İTS) aşı temin hakkı oluşturulacak. Reçete zorunluluğu nedeniyle hastaların eczanelerle hekimleri arasında mekik dokumak zorunda kalabileceğine işaret eden Aile Hekimliği Çalışanları Sendikası (AHESEN) Genel Başkanı ve aile hekimi Dr. Gürsel Özer, bir seferliğine özel aşının reçetesiz verilmesini önerdi. Özer, “Aşıyı o gün temin edemeyen vatandaş, reçete tarihi geçerse tekrar tekrar hekime gitmek zorunda kalacak. Pandemi döneminde, raporlu ilaç kullanan kronik hastalar hastaneye git gel yapmasın diye e-nabız’daki raporlarıyla ilaçlarını alabildi. Bunların çoğu yüksek risk grubundaki hastalar zaten. Aynı uygulama, tek seferliğine grip aşısı için de yapılabilir. Bu aşı gripten korunmak için, COVID’den koruma özelliği yok. Ancak bir hasta hem COVID, hem gribi bir arada geçirirse ölüm riski yükselir, yani iki enfeksiyonun bir arada yaşanması riskine karşı alınan bir önlem bu” dedi.
