Ekinezya, dünya çapında en popüler otlardan biridir. Kızılderililer’in tedavi amacıyla yüzyıllar boyu ekinezya bitkisinden faydalandığı da bilinir. Günümüzde soğuk algınlığı ve grip için alternatif tıp bitkisi olarak tanınıyor olsa da aynı zamanda iltihap, migren ve diğer ağrıları ve kansızlık sorunlarını tedavi etmekte de kullanabilirsiniz. Ekinezyanın bu kadar etkili bir bitki olmasının asıl sebebi çok miktarda antioksidan içermesidir.
Antioksidanlar oksidatif strese karşı hücreleri savunmaya yardımcı olan moleküllerdir. Antioksidanları bünyesinde barındırması sebebiyle ekinezyanın faydaları neredeyse saymakla bitmez. 9 türü olan ekinezyanın sadece 3 türü bitkisel takviye olarak kullanılabilir. Bu türlerin üst kısımlarıyla kökleri tablet şeklinde ilaç yapımında ve tentürlerde kullanılırken, çiçek kısmından da ekinezya çayı yapabilirsiniz. Kronik hastalıklarla bağlantılı bağışıklık sorunları, diyabet ve kalp hastalıkları gibi rahatsızlıklarda ekinezya çiçeği özleri kullanılır. Bunun yanında vücutta bulunan ancak etkisini yitirmiş antioksidanları yenilemek ve daha yüksek miktarda oksidatif stres eğilimi gösteren moleküllere ulaşmakta da son derece etkili olduğu kanıtlanmıştır. Yapılan pek çok çalışmayla, ekinezya çayı faydaları dendiğinde ilk olarak soğuk algınlığı riskini yüksek oranlarda düşürdüğü akla gelir. Bağışıklığı artırıcı özelliği olduğundan ekinezya, faydası kanıtlanmış bir çiçektir. Bağışıklık sistemini bu denli destekleyen ekinezyanın anti-kanser özellikleri de olabileceği belirtiliyor; ancak insan tabanlı olarak yapılan araştırmalar sınırlı olduğundan kontrollü olarak kullanmanızda ve hekiminizin tavsiye ettiği tedaviyi ihmal etmemenizde fayda vardır.
Ekinezya çayı, ekinezyanın genelde koni şeklindeki mor çiçeklerinin kurutulmasıyla elde edilir. Ancak bazen kökleri ve yapraklarından da faydalanabilirsiniz. En güzel ekinezya çayı French press yöntemiyle yapılır. 1 tatlı kaşığı ekinezya çay yapraklarını French presse yerleştirin ve üzerine 1 fincan kaynar suyu dökerek 8 dakika bekleyin. 8 dakika sonunda yaprakları aşağı bastırdırdığınızda çayınız kullanıma hazır hale gelir. Yaprakları demlik içinde kaynatmaktan ve ağzı açık bir bardakta demlemekten kaçınmanızda fayda vardır. Bu yöntemler ekinezyanın etkilerinin kaybolmasına ya da azalmasına sebep olabilir.
Anksiyete diğer bir adıyla kaygı bozukluğu, dünyada her 10 kişiden birinde rastlanabilen yaygın bir psikolojik rahatsızlıktır. Hatta bu rahatsızlığa direkt olarak sahip olmasanız bile gün içinde yaşadığınız bazı olaylar nedeniyle anksiyete atağı geçirmeniz normaldir. Çünkü kaygılar beyninizin strese karşı hızlı tepki vermesi ve çabuk karar almanızı sağlayan bir uyarı sistemidir. Son yıllarda, ekinezya bitkilerinin anksiyete sorunları için potansiyel bir yardımcı olduğu ortaya çıkmıştır. Yapılan çalışmalar da 5 kişiden 3’üne uygulanan ekinezya tedavisinin, yüksek doz ilaç tedavisine göre daha olumlu sonuç verdiğini gösteriyor. Gece yatmadan önce 1 fincan ekinezya çayı içmek daha rahat uykuya dalmayı sağlayabiliyor.
İltihap, vücudun doğal savunma mekanizmasıdır. Ancak bazen iltihaplar kontrolden çıkarak beklenenden çok daha uzun sürebilir hatta takviye olmaksızın tamamen iyileşmeyebilir. Bu da yüksek ateşle başlayarak çeşitli sağlık ve bağışıklık sorunları yaşamanıza sebep olur. İlerlemiş durumlarda tek çare olarak görülen antibiyotik kullanımı yerine ekinezya kullanmanın iltihabı azaltmaya yardımcı olabileceğini gösterir. Özellikle ağız ve diş etlerinde meydana gelen iltihaplardan korunmak için ekinezya tentürleri kullanılabilir.
Bakteril ve mantarların sebep olduğu cilt rahatsızlıklarının yayılmasını önlemek için de ekinezyanın etkileri dikkate değerdir. Cilt bakım ürünlerinin neden olduğu cilt tahrişleri, egzama ve cilt hidrasyonunun sebep olduğu kırışıklıklar için ekinezyalı kremler yardımcı olur.
Her türlü tıbbi bitkide olduğu gibi ekinezya faydaları ve zararları beraber ele alınmalıdır. Örneğin ekinezya içerikli çayların fazla tüketimi, kan şekerinin yükselmesi gibi ciddi sağlık sorunları oluşturabilir. Yine yapılan araştırmalar bu tarz şifalı denen bitkilerin pek çoğunun düşük kan şekeri düzeylerine sahip kişilerde kullanılması gerektiğini onaylar niteliktedir. Çünkü ekinezya faydalarının yanında insülin direncini artırması nedeniyle önemli risklere sebep olabilir. Yine de ekinezyadan elde edilen çay ve ekstraktların sağlık üzerindeki etkilerinin insan temelleri araştırmaları yetersizdir. Ayrıca fazla miktarda ekinezya çayı faydalarının yanında mide ağrısı ve mide bulantısı hatta nefes darlığı gibi sıkıntılara neden olabilir. Yine de bu yan etkiler diğer papatya türleri, krizantem, kadife çiçeği gibi çiçeklerin yan etkilerine göre daha yaygın olarak görülmez. Ayrıca otoimmün bozukluklarınız varsa ve bu sebeple ilaç da kullanıyorsanız ekinezya çiçeğinin ekstrelerini uzun vadeli olarak kullanmamanızda ve hekiminize danışmanızda fayda vardır.
Ekinezyanın belirli bir doz önerisi bulunmaz. Ayrıca ekinezya içeren ürünlerin ve ekinezya çiçeği çaylarının çoğunda bulunan etiketlerin üzerinde, hangi miktarda ya da hangi çeşit ekinezya içerdiğinin yazmadığı da dikkate alınmalıdır. Bu nedenle güvenilir markalardan ekinezya ürünü satın alınmalıdır. Yine de toz halindeki ekstreleri günde 2 kez, çayları günde 3 kezden fazla kullanmamanız ve güvenilir markaların içerisinden çıkan yönergeleri takip etmeniz en iyisidir. Ekinezyanın vücut üzerindeki uzun vadeli etkileri hala tam olarak bilinmediğinden bu önerilerin kısa süreli kullanımlar için olduğunu da unutmayın. Faydasını görüyor olsanız da belirli zamanlarda uzun aralar vermeniz önerilir.
Ekinezyanın faydaları dendiğinde bağışıklık sistemini geliştirmesi ilk olarak akla gelir. Düşük kan şekerinin düzenlenmesi, anksiyete bozuklukları, iltihap ve cilt rahatsızlıkları hatta anti-kanser özellikleri olabilir. Ancak insanlar üzerinde yapılan araştırmaların sınırlı olduğunu unutmayın. Kısa süreli ve düşük miktarlı kullanımlar tolere edilebilir kabul edilmektedir. Tabi ki bu dozlar ekinezyanın türüne bağlı olarak değiştiğinden güvenilir markaları tercih etmeniz gerekir. Yaygın olarak soğuk algınlığı tedavisinde kullanılıyor olmasına rağmen bu alanda karışık sonuçlar bulunur. Araştırmalar soğuk algınlığını önlemeye yardımcı olabileceğini gösterir. Ancak bazı araştırmalar sadece bu rahatsızlıkların sürelerini kısaltmak, semptomatik rahatlamalar sağlamak gibi faydaları olabileceğini vurgular. Yine de özellikle soğuk algınlığı konusunda benzer potansiyel bağışıklık artırıcı bitkiler yerine ekinezya bitkisi denemenize değerdir.
